Normy wskazują na standaryzowane zasady, które dotyczą określonej działalności i jej wyników. Odnoszą się do wielu branż, wśród których należy wskazać m.in. budownictwo czy mechanikę. Często oznaczenia krajowe są konwertowane według europejskich lub ogólnoświatowych standardów. Pozwala to na ujednolicenie systemu i wprowadzenie wspólnego rynku dla partnerów zagranicznych. Do najpopularniejszych norm figurujących na rynku należy zaliczyć DIN oraz EN. Czym charakteryzują się poszczególne oznaczenia i jak je interpretować? Jakie można wskazać podobieństwa i różnice pomiędzy danymi normami?
Normy DIN
DIN (niem. Deutsches Institut für Normung) to inaczej normy Niemieckiego Instytutu Normalizacyjnego. Określają one jakość, wytrzymałość i zastosowanie produktów. Wskazują standardy nie tylko w Niemczech, ale również w innych krajach europejskich, w tym Polsce. W innych krajach można je zidentyfikować pod odmienną nomenklaturą. W Polsce normy DIN skonwertowane są do polskich norm i występują pod skrótem PN, natomiast w przypadku ogólnoświatowych norm – do ISO. Każda norma DIN ulega weryfikacji w ciągu pięciu lat. Jest to bardzo ważne ze względu na ich aktualność i dostosowanie do danego projektu czy konstrukcji. Zdarza się również, że niektóre normy są całkowicie wycofywane ze względu na istotne zmiany rynkowe.
Dlaczego warto znać normy DIN?
Normy DIN obejmują wiele branż. Przykładowo norma DIN EN 124 określa standardy dotyczące produkcji przykryw studzienek kanalizacyjnych. Na co dzień spotkać można się z normą DIN EN ISO 216, która określa na całym świecie stosowane wymiary dotyczące arkusza A4. Niegdyś definiowany był przez formułę DIN A4 i stanowił jedną z pierwszych ustandaryzowanych w skali globalnej wymiarów. Jak widać, normy DIN można odnaleźć zarówno w przypadku produktów codziennego zastosowania, jak i bardziej wyspecjalizowanych przedmiotach. Zaletą znajomości systemu DIN jest możliwość samodzielnej konwersji na inne systemy.
Normy EN
Normy EN (ang. European Standards, niem. Europäische Norm) są ratyfikowane przez jedną z trzech organów normalizacyjnych Unii Europejskiej: Europejski Komitet Normalizacyjny (CEN), Europejski Komitet Normalizacyjny Elektrotechniki (CENELEC) lub Europejski Instytut Norm Telekomunikacyjnych (ETSI). Proces tworzenia i weryfikacji norm jest jawny, a każdej decyzji towarzyszy konsensus, który jest osiągany pomiędzy zainteresowanymi stronami. Dzięki opracowywaniu ujednoliconych standardów możliwe było stworzenie kompleksowego europejskiego rynku. Każda norma reprezentuje specyfikację poszczególnego modelu lub rozwiązanie techniczne. Istotne jest to, że normy europejskie muszą być każdorazowo przekonwertowane na normy krajowe, uwzględniając zapisy i jurysdykcje prawne każdego państwa członkowskiego. Poprzez takie działanie producenci mają ułatwiony dostęp do rynku wspólnego. Ponadto, jeśli norma europejska stoi w sprzeczności z krajową, krajowa wówczas musi zostać jak najszybciej wycofana. Poszczególne normy są aktualizowane co pięć lat. Gdy norma europejska zostaje zaakceptowana przez krajową jednostkę normalizacyjną, otrzymuje wówczas status normy krajowej.
Normy EN a funkcjonowanie Europejskiego Obszaru Gospodarczego
Normy europejskie powinny być opracowywane na zasadach otwartości i powszechności dostępu. Bardzo istotnym czynnikiem wpływającym na adekwatność i zastosowanie ich na ujednoliconym rynku ma przejrzystość oraz spójność postanowień norm. Zasady muszą odzwierciedlać potrzeby rynku, dlatego przy ich ustalaniu biorą udział nie tylko przedstawiciele państw członkowskich, ale również przedstawiciele producentów, konsumentów oraz związków zawodowych. Każde postanowienie wpływające na aktualną sytuację jest poddawane głosowaniu. Można zauważyć tendencję dostosowywania standardów europejskich do międzynarodowych, jednak nie zawsze jest to regułą. Norma europejska wprowadzona do norm polskich ma oznaczenie PN EN, natomiast norma europejska wdrożona w Niemczech ma symbol DIN EN.
Normy DIN a EN – podobieństwa i różnice
Normy DIN są krajowym oznaczeniem niemieckim. Ich zasady określa Niemiecki Instytut Normalizacyjny, który jest jednostką państwową. Normy EN charakteryzują natomiast całą wspólnotę, którą jest Unia Europejska. Tak więc normy niemieckie muszą zostać dostosowane do europejskich ze względu na przynależność do UE. Podobne zasady odnoszą się natomiast do weryfikacji ustanowionych zapisów. Normy są na bieżąco kontrolowane, a ich treść jest zmieniona maksymalnie co pięć lat. Bezpośrednio przekłada się to na ich aktualność.
Norma stanowi dokument normatywny, który został przyjęty przez daną jednostkę normalizacyjną. Współcześnie głównym zadaniem norm jest ujednolicenie rynku, tak aby miało do niego dostęp jak najwięcej inwestorów oraz konsumentów. Reguły pozwalają stymulować wymianę handlową. Każda norma powinna opierać się na ściśle określonych zasadach naukowych, dlatego często przeprowadza się dodatkowe badania czy testy, aby mieć pewność, że zaprowadzone zmiany wpłyną pozytywnie na sytuację rynkową.