Z pozoru prosta rzecz, jaką jest powszechnie znana śruba, to rozległy i ciekawy temat. Istnieje wiele rodzajów śrub, co więcej, mają ona różne, specyficzne przeznaczenie. Wykorzystuje się je powszechnie w mechanice, budownictwie, elektronice i wielu innych branżach. Co więcej, stanowią nieocenioną pomoc w pracach domowych. Przyjrzyjmy się im z bliska, poznajmy ich rodzaje i charakterystykę. Ciekawi? Zaczynamy!
Charakterystyka śrub
Z pewnością każdy z nas wie jak wygląda śruba, jak również nie raz z niej korzystał. Najprościej można by ją opisać jako specyficzne złącze, element który łączy dwie powierzchnię przy pomocy gwintu. Mówiąc językiem profesjonalnym, jest to gwintowany element łączący. Aby śruba funkcjonowała prawidłowo i w całości doskonale spełniała swoje zadanie, musi być odpowiednio dobrana. Dlatego właśnie na rynku śrub dostępnych jest ogromna ilość produktów różniących się pod względem rozmiaru, długości, średnicy, kształtu łba, trzpienia czy zakończenia.
Podział śrub ze względu na łby
Najpopularniejsza dostępna klasyfikacja śrub, dokonywana jest ze względu na ich budowę. Rozróżniamy różne rodzaje śrub poprzez ich elementy składowe.
Śruby ze względu na kształt ich łba dzielimy na:
– walcowe,
– trójkątne,
– czworokątne,
– grzybkowe (zamkowe),
– oczkowe,
– stożkowe (imbusowe),
– skrzydełkowe (motylkowe),
– kuliste,
– sześciokątne,
– walcowe soczewkowe,
– walcowe radełkowane,
– stożkowe soczewkowe,
– z uchem,
– bez łba, z gniazdem.
Co więcej, należy zdawać sobie sprawę z faktu, że bardzo ważne, prócz odpowiedniego doboru rodzaju śrub jest także wybór odpowiednich nakrętek.
Podział ze względu na zakończenie śrub
Zakończenia śrub mogą występować: płaskie, soczewkowe, ścięte, stożkowe oraz wgłębione. Co więcej, zamiast zakończenia śruba może posiadać czop (płaski, walcowy bądź soczewkowy).
Trzpienie śrub, rodzaje gniazd, gwintów oraz dodatkowych elementów.
Śruby ze względu na rodzaj trzpienia dzielimy na:
– równy średnicy gwintu,
– zbliżony do średnicy gwintu,
– pasowany.
Jeśli dokonujemy rozróżniania gniazd śrub, wyróżnić można:
– sześciokątne,
– rowkiem do wkrętaka,
– wgłębieniem krzyżowym.
Gwinty w śrubach dzielimy na: całej długości albo na części długości. Dodatkowe elementy jakie można znaleźć się w śrubie to: noski, wieńce, posadzenia, odsadzenia.
Zastosowanie śrub
Pośród wszystkich wymienionych wyżej rodzajów, najpopularniejsze są śruby sześciokątne. Ten rodzaj śrub jest wysoce wytrzymały. Ich zastosowanie jest powszechne. Używa się śrub sześciokątnych np. przy połączeniach, które charakteryzuje duże obciążenie. Jeśli chodzi o branże meblarską, najczęściej wykorzystywanym rodzajem śrub są śruby stożkowe. Doskonale nadają się do zbijania desek czy mocowania zawiasów. Śruby motylkowe będą idealnym wyborem do elementów wymagających regulacji. Jeśli zaś potrzebujemy śrub do holowania albo przenoszenia jakiś elementów, idealnym wyborem będą śruby z oczkiem. Oprócz tego, że występuja różnorodne rodzaje śrub, istnieją także ich specyficzne oznaczenia.
Oznaczenia śrub
Po co stosuje się odznaczenia śrub? Aby z łatwością można było wybrać dany rodzaj śrub do wykonywanej pracy. Oznaczenia określają formę, wielkość, rodzaj gwintu, powłokę oraz klasę wytrzymałości. Zacząć należy od napisu DIN, który oznacza proporcję budowy śruby z łbem. Może zdarzyć się, że DIN zastępowany jest powszechnie znaną normą ISO. Co więcej, DIN ma także swój odpowiednik w PN.
Co jednak dokładnie oznaczają normy śrub?
DIN- Deutsches Institut fur Normung (Niemiecki Instytut Normalizacyjny).
PN- Polska Norma, została przyjęta w drodze kongresu jako norma krajowa, zatwierdzona w Krajowej Jednostce Normalizacyjnej. Jeśli śruby zawierają oznaczenie PN oznacza to, że poddane zostały dokładnemu przebadaniu i nadzorowi niezależnej stronie, dzięki czemu prezentują wysoką jakość i bezpieczeństwo stosowania.
ISO- International Organization for Standarization (Międzynarodowa Organizacja Normalizacyjna). To najszerzej znana norma, która pojawia się w każdej dziedziny życia.
Podział śrub ze względu na klasę wytrzymałości
Klasa wytrzymałości informuje o granicy doraźnej wytrzymałości na rozciągniecie, które oznacza się symbolem „Rm”. Klasa wytrzymałości oznacza również granicę plastyczność materiału, które oznacza się symbolem „Re”. Klasa wytrzymałości oznaczana jest dwucyfrowo z kropką pomiędzy.
Przykład:
Oznaczenie 4.8 pozwala nam uzyskać informację, że doraźna granica wytrzymałości Rm to 4 x 100 MPa = 400 MPa. Granica plastyczności Re to: 0.1 x 4 x 8 = 320 MPa.
Śruba kryje w sobie wiele tajemnic, kiedy przyjrzymy się jej z bliska. Nic więc dziwnego, że jego to produkt powszechnie wykorzystywany w wielu profesjonalnych przedsiębiorstwach, jak również przy codziennym, domowym użytku. Śruba to bez wątpienia wynalazek, dzięki któremu mogło powstać wiele nowatorskich i innowacyjnych urządzeń. Przed dokonaniem wyboru, należy szczegółowo zapoznać się z ich rodzajem i przeznaczeniem, by cel do którego mają posłużyć, mógł być zrealizowany w stu procentach.